«Ένα κόκαλο στο σκύλο δεν είναι φιλανθρωπία. Φιλανθρωπία είναι το κόκαλο που μοιράζεσαι με το σκύλο, όταν πεινάς όσο κι αυτός» Με αυτά τα λόγια του Αμερικάνου συγγραφέα Τζάκ Λόντον, μπορεί κάνεις να μεταφερθεί στην Ελλάδα του μνημονίου, και να προσαρμόσει το ρητό στην σημερινή κατάσταση που έχει περιέλθει η χώρα.

Ο Λόντον, συνειδητά, δεν παρουσιάζει ως δέκτη της φιλανθρωπίας τον άνθρωπο αλλά τον σκύλο, τον φίλο του ανθρώπου, τον «αληθινό φιλόσοφο» κατά τον Σωκράτη, την αδελφή ψυχή του Διογένη, γνωστός – όχι τυχαία – ως κυνικός. Έτσι με αυτό το τρόπο, ο Λόντον μας δίνει το υλικό και πνευματικό κοινό του φορέα και του δέκτη, έχουμε δηλαδή δυο φίλους, ωστόσο λείπει ο άνθρωπος. Και είναι ακριβώς αυτός ο άνθρωπος που πρέπει να αναζητήσουμε στην εποχή μας, ο αποφορτισμένος από τον προσδιοριστικό όρο «φίλος» και τον επίσης προσδιοριστικό όρο «δέκτης», ο άνθρωπος ο σκέτος….

Ανάμεσα σε δυο σκέτους ανθρώπους λοιπόν, το περίσσεμα του πρώτου δεν αποτελεί την επιβίωση του δευτέρου, έτσι ο προσδιοριστικός όρος «φίλος» αποφορτίζεται από την ειρωνεία, την άφεση αμαρτιών που αναζητά ο φορέας, ή την αναγνώριση της πράξης ως «ιερή» που επίσης αναζητά ο φορέας προσφέροντας το περίσσεμα του στον δέκτη. Το προνόμιο της απόλαυσης του προσδιοριστικού όρου «φίλος», δεν το δικαιούται μόνο ο φορέας, αλλά και ο δέκτης, έτσι αναπτύσσεται η αλληλεπίδραση, ο φίλος στο τετράγωνο, και ο φίλος στο τετράγωνο είναι το ζητούμενο στην σημερινή κοινωνία, ο φίλος στο τετράγωνο είναι η αλληλεγγύη. Με αυτό τον τρόπο ο «φίλος» παύει να προσβάλει την αξιοπρέπεια του δέκτη, να συντηρεί την ανισότητα της σχέσης και να ανακουφίζει τους πόνους ενώ κρατά την θεραπεία για ιδίαν χρίση.

Ας πάμε τώρα στην σημερινή κατάσταση, σε μια χώρα που διανύει την λεγόμενη οικονομική κρίση και έχει αρκετούς «φίλους» για εκατομμύρια «δέκτες». «Φίλοι» των απόρων, των πολύτεκνων οικογενειών, των ανήμπορων συνταξιούχων, των πασχόντων από βαριές ασθένειες, των ανέργων, κτλ. «Φίλους» πρόθυμους να κατασκευάσουν ιδρύματα, νοσοκομεία, συσσίτια, να δώσουν το περίσσεμα τους για τον συνάνθρωπο, να προσφέρουν ένα στυλό για τα παιδιά που… δεν έχουν στυλό και ένα κομμάτι ψωμί για αυτούς που… δεν έχουν ψωμί. «Φίλους» που θα δώσουν πολύτιμο χρόνο στο τηλεοπτικό τους κανάλι, προωθώντας την… φιλανθρωπία. Φίλους που θα πάνε τον άπορο τον μετανάστη σε ένα κέντρο, όπου θα βρίσκει ένα πιάτο φαί. Και με τον καιρό, θα έρθει η σειρά μας να μας κεράσει ένας «φίλος» μια δόση περίσσεμα, «με χέρια καθαρά και μια καρδιά μεγάλη»… Αρκεί να μην είμαστε αχάριστοι, και ενώ έχουμε «φίλους», αναζητήσουμε εκείνους τους άλλους φίλους στο τετράγωνο… Από τους φιλάνθρωπους εξάλλου, κάτι έχουμε να πάρουμε, ενώ με τους όλους στο τετράγωνο, πρέπει να εφαρμόσουμε αυτό το σιχαμερό «δούναι και λαβείν»…

Τώρα αν δυσκολεύει η απάντηση στο ερώτημα «τι διαφορά έχει ο φιλάνθρωπος από τον σκέτο άνθρωπο» ε που θα πάει, θα βρεθεί η απάντηση, αφού στην δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα…

.