Ένα διπλωματικό ντοκουμέντο ξεσκεπάζει το σχέδιο των ΗΠΑ για τη Συρία. Αποκλειστική δημοσίευση της ημερήσιας εφημερίδας του Λιβάνου Al Akhbar

Δίνουμε στη δημοσιότητα ένα ιδιαίτερα σημαντικό κείμενο-ντοκουμέντο, απ’ το οποίο γίνεται σαφής ο βρόμικος ρόλος του ιμπεριαλισμού στην περιοχή της Εγγύς Ανατολής και, συγκεκριμένα, ο κεντρικός στόχος του να μοιράσει τη Συρία, αποκόβοντας την περιοχή που βρίσκεται ανατολικά του ποταμού Ευφράτη, καθώς και μια σειρά ακόμη στόχους του (ΠΓ).

της Συντακτικής Επιτροπής για διεθνή θέματα [της ιστοσελίδας] Rubikon

Υπό τον τίτλο «Η Ουάσινγκτον προς τους συμμάχους της: Ας μοιράσουμε τη Συρία» [1] δημοσιεύτηκε στις 22 Φεβρουαρίου 2018 ένα άρθρο στην ημερήσια εφημερίδα του Λιβάνου Al Akhbar. Το κείμενο των συναδέλφων Mohammad Ballout και Walid Scharara βασίζεται σ’ ένα πρωτόκολλο που είχαν λάβει και στο οποίο συνοψίζεται μία συνάντηση στην Ουάσινγκτον στις 11 Ιανουαρίου 2018. Λίγο πιο πριν, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ενέκρινε τη μόνιμη στρατιωτική παρουσία στη Συρία, τώρα το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ κάλεσε συμμάχους, που επέλεξε να τους εξηγήσει τη στρατηγική των ΗΠΑ για τη Συρία. Η «Μικρή Ομάδα Συρία» των ΗΠΑ πρόκειται να διευρυνθεί στο μέλλον και από άλλους συμμάχους των ΗΠΑ. Κατονομάζεται και η Γερμανία. Το πρωτόκολλο που συντάχθηκε από τον Benjamin Norman, ειδικό σε ζητήματα Εγγύς Ανατολής της βρετανικής Πρεσβείας στην Ουάσινγκτον, αποτελεί εμπιστευτικό ντοκουμέντο και δεν προορίζεται για δημοσιότητα. Οι σημειώσεις δείχνουν με όλη την ειλικρίνεια, πως πρέπει να αποφασιστεί η τύχη ανθρώπων, χωρών και περιοχών. Το διεθνές δίκαιο, ο κύκλος αυτός το έχει ήδη αφήσει πίσω του.

Η Ουάσινγκτον προς τους συμμάχους της: Ας μοιράσουμε τη Συρία

των Mohammad Ballout και Walid Scharara

Η πολιτική των ΗΠΑ στη Συρία έχει αλλάξει. Μετά από πολύ δισταγμό και μετά την ήττα του «Ισλαμικού Κράτους», οι ΗΠΑ αποφάσισαν τώρα να συνεχίσουν τον πόλεμο. Για το σκοπό αυτό διευρύνουν τη στρατιωτική τους παρουσία ανατολικά του Ευφράτη, για να διαμελίσουν τη Συρία σύμφωνα μ’ ένα λεπτομερές καθορισμένο σχέδιο. Στους τελευταίους δυο μήνες σημειώθηκαν έντονες διπλωματικές δραστηριότητες, κατά τις οποίες οι ΗΠΑ πληροφόρησαν τους συμμάχους τους για το σχέδιό τους και τους προετοίμασαν για την εφαρμογή του. Στην ημερήσια εφημερίδα του Λιβάνου «Al Akhbar» διοχετεύτηκε ένα διπλωματικό σύντομο κείμενο, το οποίο προέρχεται από τη βρετανική Πρεσβεία στην Ουάσινγκτον. Σ’ αυτό συνοψίζεται η αμερικανική στρατηγική για το μοίρασμα της Συρίας, όπως παρουσιάστηκε από τον David Satterfield (υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ) σε μια συνάντηση της «Ομάδας Συρία». Σχετικά μ’ αυτό είχαν προσκαλέσει οι ΗΠΑ στην Ουάσινγκτον στις 11 Ιανουαρίου 1918.

Το σχέδιο των ΗΠΑ για το μοίρασμα της Συρίας δεν έχει καμία σχέση ούτε με κάποια θεωρητική ανάλυση ούτε με τη ρωσο-αμερικανική αντιπαράθεση η οποία διεξάγεται στο πεδίο της διπλωματίας. Εντυπωσιακή ήταν η δήλωση του ρώσου υπουργού Εξωτερικών Sergej Lavrov, οποίος πρόσφατα έκανε λόγο για το ότι οι «ΗΠΑ [σχεδιάζουν] το μοίρασμα της Συρίας». Απ’ αυτήν προηγήθηκαν έντονες στρατιωτικές επιθέσεις της πολεμικής αεροπορίας και του πυροβολικού των ΗΠΑ, οι οποίες προξένησαν σφαγή των ρωσικών και συριακών παραστρατιωτικών δυνάμεων όταν αυτές προσπάθησαν να διασχίσουν του Ευφράτη προς την Ανατολή με πλωτές γέφυρες. Η σφαγή στρεφόταν ενάντια στους συνεργάτες της ρωσικής στρατιωτικής ομάδας ασφαλείας «Βάγκνερ», η οποία χρησιμοποιείται στο πλευρό του ρωσικού στρατού στη Συρία. Η εξέλιξη δεν ήταν έκπληξη. Με τις επιθέσεις οι ΗΠΑ τράβηξαν μια διαχωριστική γραμμή ανάμεσα σε δυο Συρίες: μιας δυτικά και μιας ανατολικά του Ευφράτη. Η επίθεση σημάδεψε ένα σύνορο, με το οποίο στόχος είναι στο μέλλον να προσδιοριστεί ένα (συριακό) έδαφος ανατολικά του Ευφράτη. Ένα μέλλον που το είχαν επεξεργαστεί οι ΗΠΑ πριν από μερικές βδομάδες.

Η νέα στρατηγική για τη Συρία είχε αποφασιστεί στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ. Πριν από έξι βδομάδες οι ΗΠΑ ενημέρωσαν στη συνέχεια τους συμμάχους τους για τους στόχους που θα επιδιώξουν στο συριακό έδαφος. Έτσι, η ανατολική επικράτεια θα πρέπει να αποκοπεί από την υπόλοιπη Συρία και για αυτό ο Λευκός Οίκος παρέχει ετησίως 4 δισεκατομμύρια δολάρια. Με τα χρήματα αυτά θα πρέπει, μεταξύ άλλων, να εκπαιδευτεί μια μονάδα προστασίας συνόρων, δουλειά της οποίας θα είναι επίσης να απωθήσει την επικράτηση των κουρδικών μονάδων μέσα στις μαχόμενες «Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις». Προκειμένου να επιτευχθεί αυτό, στόχος είναι η δημιουργία δυνάμεων συριακής αντιπολίτευσης ανατολικά του Ευφράτη και η αποτροπή της επιστροφής του συριακού στρατού.

Σε ένα ντοκουμέντο πέντε σελίδων της βρετανικής Πρεσβείας στην Ουάσινγκτον (η Al Akhbar διαθέτει ένα αντίγραφο), ο βρετανός διπλωμάτης και εμπειρογνώμονας για την Εγγύς Ανατολή, Benjamin Norman, συνοψίζει για το βρετανικό υπουργείο Εξωτερικών τη νέα στρατηγική των ΗΠΑ για το μοίρασμα της Συρίας, όπως αυτή παρουσιάστηκε από τον David Satterfield (υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ) στην Ουάσινγκτον στις 11 Ιανουαρίου 2018 σε μια συνάντηση της «Ομάδας Συρία», η οποία καταρτίστηκε από τις ΗΠΑ.

Εκτός από τον Satterfield (Γενικό Διευθυντή του Τμήματος για ζητήματα της Εγγύς Ανατολής στο υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ) πήραν μέρος στη συνάντηση τα παρακάτω άτομα: Hugh Cleary, επικεφαλής της «Ομάδας Συρία» στο βρετανικό υπουργείο Εξωτερικών. Jerome Bonnafont, επικεφαλής του Τμήματος για την Εγγύς Ανατολή και τη βόρεια Αφρική στο γαλλικό υπουργείο Εξωτερικών. Δυο άραβες σύμμαχοι των ΗΠΑ, οι οποίοι θέλουν επίσης να μοιράσουν τη Συρία, έστειλαν εκπροσώπους στη συνάντηση: Ο Nawaf Wasfi al-Tall, σύμβουλος του υπουργού Εξωτερικών της Ιορδανίας και από το 2011 υπεύθυνος της Ιορδανίας για την πολιτική της Συρίας, καθώς και ο στρατηγός Jamal Al-Aqeel, εντεταλμένος για ζητήματα ασφαλείας στο υπουργείο Εσωτερικών της Σαουδικής Αραβίας.

Ο Satterfield μίλησε με μεγάλη σαφήνεια για τα σχέδια των ΗΠΑ και την αποφασιστικότητά τους να τα εφαρμόσουν. Στόχος είναι η Συρία να μοιραστεί, η ανατολική και η βορειοανατολική πρέπει να αποκοπεί από την υπόλοιπη χώρα. Ο Satterfield εξήγησε ότι για την εφαρμογή έχουν επεξεργαστεί πέντε σημεία:
1. Η Συρία πρέπει να μοιραστεί. 2. Στόχος είναι να αποτύχουν οι συζητήσεις στο Σότσι. 3. Πρέπει να προσελκυστεί η Τουρκία. 4. Στον de Mistura (ειδικός πρεσβευτής του ΟΗΕ για τη Συρία) πρέπει να του δοθεί η εντολή να επανενεργοποιήσει τις συνομιλίες στη Γενεύη. 5. Το έγγραφο των οκτώ σημείων πρέπει να εφαρμοστεί ως βάση μιας πολιτικής λύσης για τη Συρία. Το έγγραφο αυτό παραδόθηκε από τον απεσταλμένο της Ουάσινγκτον τόσο στους εκπροσώπους της συριακής κυβέρνησης όσο και στους εκπροσώπους της αντιπολίτευσης κατά τη συνάντηση στη Βιέννη στις 26 Ιανουαρίου 2018. Από διπλωματική έκθεση προκύπτει ότι οι συμμετέχοντες χαιρέτησαν τις προτάσεις των ΗΠΑ. Αποφασίστηκε μια προθεσμία ώστε «στο 2018 να επιτευχθούν (σ’ αυτό το πνεύμα) συγκεκριμένες πρόοδοι στο έδαφος της Συρίας και έτσι [να αντικρουστεί] η υποτιθέμενη νικηφόρα προέλαση των Ρώσων».

Ο Satterfield ενημέρωσε τους συμμετέχοντες για την απόφαση του προέδρου Τραμπ, παρά την καταστολή του IS, ότι θα συνεχίσει να παραμένει ένα σημαντικό στρατιωτικό τμήμα των ΗΠΑ στο συριακό έδαφος. Για το λόγο αυτό ο Λευκός Οίκος ενέκρινε 4 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Δυτικές πηγές αναμένουν ότι με τα χρήματα αυτά θα χρηματοδοτηθεί επίσης η περαιτέρω ανάπτυξη των αμερικανικών βάσεων στην περιοχή που ελέγχεται από τους Κούρδους της Συρίας. Αυτό αφορά ιδιαίτερα στην αμερικανική στρατιωτική βάση Αλ Ρμεϊλάν στα βορειοανατολικά της Συρίας, καθώς και τη στρατιωτική βάση Αΐν αλ-Αράμπ (Κομπάνι) στα σύνορα Συρίας-Τουρκίας. Η παρουσία των αμερικανικών στρατευμάτων στόχο έχει επίσης να εμποδιστεί η επέκταση της επιρροής του Ιράν στη Συρία, εγκαθιστώντας μακροπρόθεσμα στρατιωτικές μονάδες στο συριακό έδαφος και επηρεάζοντας τις πολιτικές προσπάθειες διευθέτησης της κρίσης στη Συρία.

Οι παρόντες συμφώνησαν να τορπιλίσουν την πρόθεση της Ρωσίας να θέλει να καθορίσει μόνη της το μέλλον του πολιτικού καθεστώτος της Συρίας. Για να σταματήσει η πορεία που άρχισε στο Σότσι (ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ για τη Συρία, Staffan) de Mistura πρέπει να λάβει την απαραίτητη υποστήριξη για την σταθεροποίηση των συνομιλιών στη Γενεύη που αφορούν στη Συρία. Όλοι συμφώνησαν μ’ αυτές τις προτάσεις και υπογράμμισαν την ανάγκη «λήψης» περαιτέρω πρακτικών μέτρων ενάντια στις «ενέργειες της Ρωσίας για μια πολιτική λύση.» Για την εφαρμογή του αμερικανικού σχεδίου μοιράσματος της Συρίας, σύμφωνα με τη βούληση των συμμετεχόντων, πρέπει τα Ηνωμένα Έθνη να διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο. Προτεραιότητα δίνεται στις συνομιλίες για τη Συρία στη Γενεύη, στόχος των οποίων είναι να υποστηριχθεί η σημασία τους. Στο πλαίσιο αυτό, οι ΗΠΑ ενημέρωσαν τους παρόντες ότι στο μέλλον δεν θα συμμετέχουν πλέον στις συζητήσεις στην Αστανά. Η αμερικανική παρουσία (εκεί) θα μειωθεί στο χαμηλότατο διπλωματικό επίπεδο.

Σύμφωνα με το πρωτόκολλο, οι συμμετέχοντες ομολόγησαν ότι ο de Mistura δεν κατάφερε να προωθήσει τις συνομιλίες για τη Συρία στη Γενεύη. Επιπλέον, εξέφρασαν κριτικά την άποψή τους εν όψει του νέου συσχετισμού δυνάμεων στο πεδίο της μάχης σχετικά με περαιτέρω συμφωνίες για κατάπαυση του πυρός. Είναι αμφίβολο [σύμφωνα με την άποψή τους] κατά πόσο θα ήταν γενικά χρήσιμο να επιτευχθεί κατάπαυση του πυρός στο πλαίσιο των συνομιλιών της Γενεύης, επειδή –όπως αναφέρεται στο πρωτόκολλο της βρετανικής Πρεσβείας σχετικά με την περιγραφή της κατάστασης στη Συρία- «απλά δεν έχουμε την αναγκαία δύναμη να εμποδίσουμε το καθεστώς να πάρει τις περιοχές [που ελέγχει η] αντιπολίτευση στα άκρα [της χώρας], στην Ιντλίπ και στην ανατολική Γούτα.»

Στο δρόμο προς το «διαμελισμό της Συρίας» το αίτημα για μια προσωρινή/μεταβατική κυβέρνηση δεν παίζει για τις ΗΠΑ κανένα ρόλο. Η εφαρμογή της σχετικής Παραγράφου στο Ψήφισμα 2254 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ είναι επίσης ασήμαντη, ανέφερε ο Satterfield στους παρόντες: «Συμβουλεύσαμε την αντιπολίτευση να μην θέτει παραπέρα σε πρώτο πλάνο την ιδέα μιας προσωρινής/μεταβατικής κυβέρνησης (…) και να μην αναφέρει σε κάθε περίσταση αυτό το θέμα.» Αυτό, σύμφωνα με τους Αμερικανούς, θα βελτιώσει την εμφάνισή της (αντιπολίτευσης). «Πρέπει να δείχνουν ευέλικτοι (…) χωρίς να χάνουν από τα μάτια τους τον τελικό στόχο: να μοιραστεί η Συρία και να εξαλειφθεί ο Άσαντ.»

Οι Αμερικανοί αποδίδουν μεγάλη σημασία στην εφαρμογή του σχεδίου τους, το οποίο προβλέπει την οικοδόμηση θεσμών και τη δημιουργία προϋποθέσεων για νέες εκλογές, οι οποίες θα κάνουν αδύνατη τη νίκη του Άσαντ. Τότε δε θα είναι πλέον απαραίτητο να απαγορευτεί η συμμετοχή του Άσαντ στις εκλογές. Όσον αφορά τη Ρωσία, οι συμμετέχοντες συμφώνησαν σε μια στρατηγική, με την οποία θα δοκιμαστεί εάν η Ρωσία είναι έτοιμη «να επηρεάσει το καθεστώς (…) για να δεχτεί εκλογές υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών και (…) να διαπραγματευθεί για ένα νέο Σύνταγμα». Και μάλιστα συγκεκριμένα και «όχι με όμορφα λόγια και υποσχέσεις του υπουργού Εξωτερικών Sergej Lavrov». Ο Satterfield πρόσθεσε: «Θα αξιοποιήσουμε όσο γίνεται καλύτερα προς όφελός μας την τρωτότητα του κυρίου Πούτιν κατά τη διάρκεια των προεδρικών εκλογών. Θα αναζωπυρώσουμε έντονα τις διαθέσεις ενάντια στον Άσαντ μεταξύ των ρώσων ψηφοφόρων, θα υποβάλουμε αιτήσεις για περισσότερες συνεδριάσεις στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και, παράλληλα, θα [ξεκινήσουμε] εναντίον του μια καμπάνια μέσα από τα μέσα ενημέρωσης».

Για πρεσβευτή στις «Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις» (SDK) οι ΗΠΑ όρισαν (τον μέχρι τώρα πρεσβευτή των ΗΠΑ στο Μπαχρέιν) William Roebuck. Έτσι, στόχος είναι να οικοδομηθεί ένα διπλωματικό επίπεδο τόσο με τους Κούρδους όσο και με ολόκληρη την περιοχή ανατολικά του Ευφράτη. Περαιτέρω προτάσεις περιλαμβάνουν την παροχή μεγαλύτερης διπλωματικής αναγνώρισης και πολιτικού βάρους των Κούρδων κατά τις διαπραγματεύσεις. Για να μην προκαλέσουν την Τουρκία, ενημερώθηκε εκ των προτέρων από τις ΗΠΑ σχετικά με τα σχέδια, ανέφερε ο Satterfield. Έτσι εξηγείται η τουρκική στρατιωτική επίθεση ενάντια στο Αφρίν. Επιπλέον, οι ΗΠΑ προτείνουν, κατά τις μελλοντικές διαπραγματεύσεις στη Γενεύη, το σχηματισμό μιας αντιπροσωπείας για την περιοχή «ανατολικά του Ευφράτη», στην οποία στόχος είναι η συμμετοχή της κουρδικής αντιπροσωπείας υπό τη σημαία των «Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων». Με την αντιπροσωπεία του «Ανώτερου Συμβουλίου Διαπραγματεύσεων» θα μπορούσαν στη συνέχεια «να θέσουν υπό πίεση και να μπλοκάρουν» την κυβερνητική αντιπροσωπεία.

Οι συμμετέχοντες:

● Benjamin Norman (πρωτόκολλο), ειδικός σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφαλείας στην Εγγύς Ανατολή και στη βρετανική Πρεσβεία στην Ουάσινγκτον. Το πρωτόκολλο κοινοποιήθηκε στο βρετανικό υπουργείο Εξωτερικών.

● Hugh Clare, επικεφαλής της Ομάδας Συρία στο βρετανικό υπουργείο Εξωτερικών.

● Jerome Bonnafont, επικεφαλής του Τμήματος Εγγύς Ανατολή και βόρεια Αφρική στο γαλλικό υπουργείο Εξωτερικών.

● David Satterfield, υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, αναπληρωτής υφυπουργός για την Εγγύς Ανατολή.

● Nawaf Wasfi Al-Tal, σύμβουλος του υπουργού Εξωτερικών της Ιορδανίας και (από το 2011) υπεύθυνος για την πολιτική σε ζητήματα που αφορούν στη Συρία.

● Ταξίαρχος Jamal al Aqeel, εντεταλμένος για ζητήματα ασφαλείας στο υπουργείο Εσωτερικών της Σαουδικής Αραβίας.


Εισαγωγή στο διπλωματικό ντοκουμέντο

«Περίληψη: Πρώτη συνάντηση της νεοσύστατης μικρής Ομάδας των ΗΠΑ για τη Συρία, αφότου ο Τραμπ συμφώνησε με τη μόνιμη στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στη Συρία. Συμφωνία για την άμεση υποστήριξη του Staffan de Mistura, για την εξισορρόπηση των ρωσικών δραστηριοτήτων και τη δομική επανενεργοποίηση της Γενεύης, επαναφέροντας στην ημερήσια διάταξη συζητήσεις σχετικά με την ανθρωπιστική κατάσταση, τους κρατουμένους κ.ο.κ. Η Μικρή Ομάδα θα υποβάλει προτάσεις σχετικά με το Σύνταγμα της Συρίας και τις εκλογές. Απέναντι στη Ρωσία θα καταστήσει ξεκάθαρα τις προσδοκίες της σχετικά με τις δεσμεύσεις που πρέπει να αναληφθούν από μεριάς του Άσαντ στον επόμενο κύκλο συνομιλιών της Γενεύης στις 23 Ιανουαρίου (2018) στο Παρίσι για να συνεννοηθούν και να πετάξουν αδιαμφισβήτητα το γάντι στη Ρωσία (να την προκαλέσουν). Ο Tillerson θα κάνει την επόμενη βδομάδα μια κεντρική ομιλία για τη Συρία.»

«Σημειώσεις (του πρακτικογράφου):

● Σημείο 18: Με το νόημα [που δίνεται] για τη Συρία, αυτή η συνάντηση έχει σημειώσει κάποια πρόοδο. Οι ΗΠΑ κατάφεραν να επιβεβαιώσουν τον ηγεμονικό ρόλο τους στην μικρή ομάδα. Αυτό θα επιβεβαιωθεί την ερχόμενη βδομάδα δημόσια με την ομιλία του Tillerson για τη Συρία στο Ινστιτούτο Hoover [2]. Ο Satterfield επανέλαβε πολλές φορές ότι οι ΗΠΑ θέλουν να επιμείνουν στον πολιτικό δρόμο. Σε ξεχωριστές συναντήσεις (για παράδειγμα με (τον σύμβουλο του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ) Brian Hook), κατέστη σαφές ότι ο Tillerson θα καταβάλει προσπάθειες για αυτό.

● Σημείο 19: Τώρα έχουμε ένα σταθερό σχέδιο για τις επόμενες τρεις βδομάδες. Ωστόσο, συζητήθηκαν λίγα πράγματα για το πώς θα διατηρηθεί η πίεση στη Ρωσία ή, εν ανάγκη, για το πώς μπορεί να αυξηθεί αν αρνηθούν να εφαρμόσουν τα αιτήματά μας απέναντι στο καθεστώς. Σ’ αυτό το μέτωπο πρέπει να συνεχίσουμε, κάτι που κάνουμε ήδη –να στηλιτεύσουμε την άσχημη ανθρωπιστική κατάσταση και τη ρωσική συνέργεια κατά τις αεροπορικές επιθέσεις κατά πολιτικών στόχων.

● Σημείο 20: Πολλές ευχαριστίες σε σας (απευθυνόμενος στον Satterfield) και στον Hugh για τη συμμετοχή σας σ’ αυτή τη συνάντηση. Στη συνέχεια άκουσα από την πλευρά των ΗΠΑ πόσο πολύ εκτίμησαν τις προτάσεις μας για την υποστήριξή μας τους τελευταίους μήνες, πριν συμφωνήσουν τελικά για τη στρατηγική τους. Ήταν μια καλή εργάσιμη ημέρα. Με τους καλύτερους χαιρετισμούς, Benjamin Normann.»


Σημείωση της Συντακτικής Επιτροπής: Οι συνάδελφοι Ballout και Scharara –με την υποστήριξη της εφημερίδας τους Al Akhbar- κάνουν σημαντική διαφωτιστική δουλειά σχετικά με τον πόλεμο στη Συρία και το πολιτικό και γεωστρατηγικό του υπόβαθρο. Η [ιστοσελίδα] Rubikon ευχαριστεί για την άδεια των συγγραφέων να δημοσιευτεί το άρθρο κατ’ αποκλειστικότητα σε γερμανική μετάφραση. Η μετάφραση του κειμένου έγινε από τον Issam Haddad, η γερμανική επεξεργασία από την Karin Leukefeld.
__________

Πηγές και σημειώσεις

[1] Al Akhbar, Βυρηττός, 22 Φεβρουαρίου 2018, (http://al-akhbar.com/node/291239).

[2] Ινστιτούτο Hoover (Remarks on the Way Forward for the United States Regarding Syria).