Όπως παρακολουθούμε τις τελευταίες μέρες η ρήξη μεταξύ ΚΚΕ και ΑΚΕΛ συνεχώς βαθαίνει (Δείτε αυτή μας την ανάρτηση) ενώ τίποτε δεν φανερώνει ότι μπορεί να αποκατασταθεί ουσιαστικά η σχέση, μεταξύ των δυο κομμάτων ενώ αντιθέτως οξύνεται.

Η πρόσφατη μεταστροφή του Κουμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας (ΚΚΕ εφεξής) ως προς την απόρριψη της ιδέας της επίλυσης του Κυπριακού στη βάση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και ταυτόχρονα αποκρυσταλλώνει βαθιές τομές στο πολιτικό τοπίο της Ελλάδας της κρίσης. Παράλληλα, η άμεση αντίδραση του ΑΚΕΛ –που διαχώρισε άμεσα αλλά και ξεκάθαρα τη θέση του από το ΚΚΕ- καταδεικνύει μια πολύ ενδιαφέρουσα πολιτική μεταστροφή η οποία αξίζει να ιδωθεί μέσα από δύο δυναμικά πλαίσια: α. Τις εξελίξεις στο Κυπριακό και β. Την καθίζηση του ΑΚΕΛ στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές.

Βαλτωμένοι

Ο συντηρητισμός που προβάλλει το ΚΚΕ μεταπολιτευτικά, αλλά και σε σχέση με την ιστορική διάσπαση της ελληνικής Αριστεράς αλλά και την έλευση της δεκαετίας του ’90, ήταν ανέκαθεν γνωστός. Ποτέ δεν κατόρθωσε να ξεφύγει από την ψήφο διαμαρτυρίας, απέρριπτε δογματικά κάθε ιδεολογική συζήτηση για ανανέωση της Αριστεράς και φρόντιζε να διατηρεί στεγανά στα ισχυρά σωματεία που διατηρούσε στους νευραλγικούς τομείς (βιομηχανικές ζώνες, αγροτική ύπαιθρος, μεγάλα λιμάνια της χώρας κ.ο.κ.) της οικονομίας της Ελλάδος προκειμένου πάντα να διατηρεί μεσοπρόθεσμα οφέλη παρά να χαράζει βαθιές τομές.

Η Ελλάδα της κρίσης βρήκε το ΚΚΕ με νέα ηγεσία, αδύνατο να διεισδύσει στο εκλογικό σώμα εξαιτίας της φυσικής παρακμής της Δεξιάς και της Σοσιλαδημοκρατίας (ΝΔ και ΠΑΣΟΚ αντίστοιχα) και εντελώς παρωχημένο ως προς το δίπολο πολιτικής, μνημονιακού και αντιμνημονιακού, που αναπτύχθηκε ιδίως κατά το χρονικό διάστημα της ανόδου του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία. Παρά τις τραγικές ανακολουθίες του τελευταίου ως προς την εφαρμογή των προεκλογικών του δεσμεύσεων, το ΚΚΕ δεν βρήκε ζωτικό χώρο ανάμεσα στους απογοητευμένους αριστερούς ψηφοφόρους. Και δεν το έπραξε για μια σειρά λόγων που συνδέονται με το ιδεοληπτικό του πρόγραμμα και θέσεις, τον στείρο ευρωσκεπτικισμό του και τον ιστορικό συμβιβασμό –με τον ίδιό του τον εαυτό- πως δεν μπορεί να υπάρξει ως κόμμα εξουσίας συμμετέχοντας σε οποιαδήποτε «εξουσιαστική» λειτουργία που φέρει «αστικά» χαρακτηριστικά.

Το κερασάκι στην τούρτα, και συνάμα ένα reality check για τους ψηφοφόρους του ΚΚΕ αλλά και της Αριστεράς, ήταν η συζήτηση στην Ελλάδα για την υιοθέτηση του Συμφώνου Συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια πριν δύο χρόνια: δημοσίως ο γ.γ. του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας τήρησε αποστάσεις από το ζήτημα της υιοθεσίας παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια –ουσιαστικά καταρρίπτοντας και την κληρονομιά της προηγούμενης γ.γ. Αλέκας Παπαρήγα, η οποία παρά τις αρτηριοσκληρωτικές της θέσεις, σε ζητήματα φύλου, δικαιωμάτων ΛΟΑΤΙ κ.ο.κ. έδειχνε παραδοσιακά προοδευτικότερες προσεγγίσεις.

Γιατί αλλάζει θέση

Η μεταστροφή του ΚΚΕ σε μια θέση επίλυσης του Κυπριακού εκτός των πλαισίων της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας (που εξ ορισμού έχει συμφωνηθεί μεταξύ των δύο κοινοτήτων εδώ και δεκαετίες) αποκρυσταλλώνει, όχι μόνο τις τρέχουσες σχέσεις του με το ΑΚΕΛ, αλλά και τη συντηρητική πραγματικότητα στην οποία έχει περιέλθει, όχι μόνο το ίδιο αλλά και ολόκληρο το πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα. Το ΚΚΕ «τιμωρεί» το ΑΚΕΛ λόγω της οργανικής του μεταστροφής προς τον ΣΥΡΙΖΑ, αγνοώντας ότι σε αντίθεση με το ίδιο το ΑΚΕΛ ανέκαθεν πρωταγωνιστούσε στην πολιτική ζωή της Κύπρου, είχε προσανατολισμό διακυβέρνησης και εν τέλει κατόρθωσε να εκλέξει Πρόεδρο το 2008.

Παράλληλα, το ΚΚΕ υιοθετεί εξ ορισμού μια στάση του «το κόμμα στην Ελλάδα αποφασίζει, το αδελφό κόμμα στην Κύπρο συναινεί» μιλώντας αυθαίρετα για «αστικές τάξεις και μονοπώλια». Χαρακτηριστικά, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος και μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ, Θάνος Παφίλης, ανέφερε στη συνέντευξή του στο MEGA, πως «τώρα, αν κάποιοι δηλώνουν πως 'αγαπούν το ΚΚΕ', αλλά στηρίζουν τον καπιταλισμό, την ΕΕ και το ΝΑΤΟ, τα οποία αντιπαλεύει το ΚΚΕ, είναι προφανές ότι το κάνουν για τους δικούς τους λόγους. Όπως κι εκείνοι που δηλώνουν πως 'έχουν στην καρδιά τους ριζωμένο το ΚΚΕ', αλλά στήριξαν τον ΣΥΡΙΖΑ και την κυβέρνησή του, που εφαρμόζει την πιο βάρβαρη κι αντιλαϊκή πολιτική που έχει γνωρίσει η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια».

Είναι προφανές πως ο κ. Παφίλης αγνοεί δύο βασικά πράγματα: Πως η Αριστερά στην Κύπρο (τόσο στην ελληνοκυπριακή όσο και στη τουρκοκυπριακή κοινότητα) δεν πρόκειται να έχει ποτέ παρεκκλίσεις τύπου ΣΥΡΙΖΑ σε ζητήματα ατλαντικού προσανατολισμού στο νησί και πως η στήριξη του ΑΚΕΛ προς τον ΣΥΡΙΖΑ εδράζεται στην ίδια την ανθρωπογεωγραφική σύνθεση του ΣΥΡΙΖΑ (και του Συνασπισμού παλιότερα) ως πολιτικού χώρου που ενέταξε στελέχη ή ψηφοφόρους του ΚΚΕ στο δυναμικό του. Αρκεί ο κ. Παφίλης να κοίταζε τη σύνθεση των δημοτικών συμβουλίων στον Δήμο Ζωγράφου (ένα χαρακτηριστικό δημοτικό διαμέρισμα στην Αθήνα όπου πάντα διέμεναν Κύπριοι) τη δεκαετία του ’90, όπου πολλοί Κύπριοι της Αθήνας εξελέγονταν με τον Συνασπισμό.

Επιπλέον, αυτό που συχνά επισημαίνεται πέριξ του Περισσού είναι πως η μεταστροφή του ΚΚΕ προς θέσεις περισσότερο «πατριωτικές» εδράζεται και στις τεράστιες απώλειες που σημειώνει σε περιοχές που παραδοσιακά ήταν κάστρα του. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα συνδικάτα στις λαϊκές γειτονιές του Πειραιά (λ.χ. η ναυτικοεπισκευαστική ζώνη Περάματος), όπου η Χρυσή Αυγή έχει κατορθώσει να γιγαντωθεί στους κόλπους των μεγάλων δεξαμενών της εργατικής τάξης. Κάτι τέτοιο θα ήταν αδιανόητο στο κυπριακό πολιτικό σκηνικό, όπου ακόμη και στις τάξεις των απογοητευμένων ΑΚΕΛικών ψηφοφόρων δεν είδε κανείς διαρροές προς το ΕΛΑΜ. Επιπλέον το ΚΚΕ, σε αντίθεση με το ΑΚΕΛ, δεν ασχολήθηκε ποτέ σοβαρά με τους Τουρκοκύπριους και τα κόμματά/οργανώσεις τους.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός, παρά τις θεαματικές αναδιπλώσεις του, στην πρώτη του επίσημη επίσκεψη στην Κύπρο μετά την ανάληψη των καθηκόντων του υπήρξε ο πρώτος εκλεγμένος Έλληνας πρωθυπουργός που συνάντησε Τουρκοκύπριους. Αν μη τι άλλο, ο Αλέξης Τσίπρας κατέρριψε ένα ταμπού πολλών Ελλήνων πρωθυπουργών.

Αλλαγή παραδείγματος

Δεδομένης της μακράς συνεργασίας των νεολαιών ΚΚΕ και ΑΚΕΛ – με την ΚΝΕ όσο και την Πανσπουδαστική παραδοσιακά να συνδράμουν την ΕΔΟΝ και την Προοδευτική στην παρουσία τους εντός των κυπριακών φοιτητικών συλλόγων των ελληνικών πανεπιστημίων- η διαφοροποίηση του ΑΚΕΛ από τις θέσεις του ΚΚΕ για το Κυπριακό θα φέρει θεαματικές αλλαγές, όχι μόνο στις οργανικές σχέσεις των δύο κομμάτων, αλλά και στην ιδεολογική συζήτηση για την Αριστερά στην Κύπρο σε μια κρίσιμη για το ΑΚΕΛ περίοδο μετά τα αποτελέσματα των τελευταίων εκλογών.

Αφενός ότι το ΑΚΕΛ «κόβει» τον ομφάλιο λώρο του ΚΚΕ τονίζοντας στην απάντησή του την κυπριακή διάσταση του ζητήματος της επίλυσης του Κυπριακού («Εν πάση περιπτώσει, το πώς θα διαμορφωθεί το μέλλον της Κύπρου είναι θέμα των Κυπρίων και αυτοί είναι τελικά που θα αποφασίσουν», αναφέρεται χαρακτηριστικά) είναι ένα θετικό δείγμα που τιμά, όχι μόνο το ίδιο το κόμμα, αλλά αφετέρου καταδεικνύει πως το ΑΚΕΛ παραμένει προσανατολισμένο στον στόχο της επίλυσης του Κυπριακού έχοντας εισπράξει τα διδάγματά του από τη στάση που τήρησε το 2004.

Επιπλέον, η έκθεση του ΑΚΕΛ προς τον ΣΥΡΙΖΑ θα παράξει αναπόφευκτα μια ενδιαφέρουσα ιδεολογική συζήτηση στην Κύπρο, η οποία θα μπορούσε να εκσυγχρονίσει τις προσεγγίσεις του κόμματος της κυπριακής Αριστεράς χωρίς τις «συριζοποιήσεις» του στείρου αντιμνημονιακού αφηγήματος που είδαμε μετά το 2013 και την εκλογή Αναστασιάδη. Εν τέλει, η μηχανή παραγωγής στελεχών του ΑΚΕΛ στους χώρους της σπουδάζουσας νεολαίας στην Ελλάδα περιείχε πολλά στοιχεία του ΚΚΕ. Μένει να δούμε αν αυτό θα αλλάξει στο μέλλον. Αυτό πάντως που μένει στο τέλος ως πικρή γεύση είναι πως το ΚΚΕ κινείται πλέον στο ίδιο μήκος κύματος, ως προς το Κυπριακό, με την Ελένη Θεοχάρους, τους πολιτικούς επιγόνους της ΕΟΚΑ Β’ και το ΕΛΑΜ. Κι αν μη τι άλλο, αυτό δεν τιμά την ιστορία και τους αγώνες του.

«Κύριοι,

Με λύπη μας παρακολουθούμε τις τελευταίες μέρες η εφημερίδα σας να προχωρά στη δημοσίευση σειράς συκοφαντικών άρθρων, με σαφή στόχο να πλήξουν το ΚΚΕ και τις θέσεις του για το Κυπριακό.

Η ουσία της τοποθέτησής σας αυτή δεν μας αιφνιδιάζει, αφού είναι γνωστό πως η εφημερίδα σας ήταν η δημοσιογραφική "ναυαρχίδα" που πριν χρόνια ανέλαβε το ρόλο να στηρίξει με φανατισμό στην Κύπρο το επαίσχυντο "σχέδιο Ανάν", με το οποίο συγκρούστηκε το ΚΚΕ και το οποίο τελικά καταδίκασε, με την ψήφο του, ο κυπριακός λαός. Ωστόσο, πραγματικά μας ξενίζει ο ποταπός τρόπος και τα "φθηνά" επιχειρήματα που επιλέξατε για να επιτεθείτε στο ΚΚΕ. Από την άποψη αυτή είναι άνευ ουσίας να επιδιώξουμε να απαντήσουμε σε διάφορες συκοφαντίες και εξυπνακισμούς που δημοσιεύσατε. Θα σας καλούσαμε, ωστόσο, να δημοσιεύσετε αυτή την επιστολή μας στην εφημερίδα σας, με στόχο να αποκατασταθούν ορισμένες αλήθειες:

1) Είναι άλλο ζήτημα το ότι δεν σας ικανοποιεί η επεξεργασμένη πρόταση του ΚΚΕ και τελείως διαφορετικό ο ισχυρισμός σας ότι αυτή "δε δίνει ρεαλιστικές προοπτικές λύσης του Κυπριακού", γιατί, όπως γράφετε, "τα τσιτάτα περί ιμπεριαλιστικών δυνάμεων έχουν φθαρεί". Οι εργαζόμενοι και στην Κύπρο γνωρίζουν πως αυτό που εσείς περιγράφετε ως "ρεαλισμό" δεν είναι άλλο από αυτό που εξυπηρετεί τα συμφέροντα του κεφαλαίου και τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Αντίθετα, η ρεαλιστική λύση, που εξυπηρετεί τα συμφέροντα του λαού, βρίσκεται στην κοινή πάλη των λαών ενάντια σε ένα νέο διχοτομικό "σχέδιο Ανάν", για Κύπρο Ενιαία, Ανεξάρτητη, με Μία και Μόνη Κυριαρχία, Μία Ιθαγένεια και Διεθνή Προσωπικότητα, χωρίς ξένες βάσεις και στρατεύματα, χωρίς ξένους εγγυητές και προστάτες.

2) Το ΚΚΕ δεν παλινωδεί, όταν σημειώνει πως η θέση περί Δικοινοτικής - Διζωνικής Ομοσπονδίας, με τα δύο Συνιστώντα Κράτη δεν εξασφαλίζει μια κυριαρχία, μια ιθαγένεια και μια διεθνή προσωπικότητα. Αυτές τις αρχές εκφράζει η θέση του ΚΚΕ. Η ουσία, λοιπόν, της θέσης του ΚΚΕ για το Κυπριακό παραμένει, αλλά αυτή εμπλουτίζεται, λαμβάνοντας υπόψη και την πείρα των εξελίξεων, προβάλλοντας αποφασιστικά τη θέση για ένα και όχι δύο κράτη. Αυτή η στάση του ΚΚΕ είναι που ενισχύει τον αγώνα του κυπριακού λαού στην πάλη του για Κύπρο ενιαία και ανεξάρτητη, με το λαό νοικοκύρη στον τόπο του, ζητήματα προφανώς με τα οποία εσείς δεν συμφωνείτε.

3) Το ΚΚΕ, σε αντίθεση με όσα γράφετε, έχει δικαίωμα και υποχρέωση να έχει τη δική του επεξεργασία και τοποθέτηση για το Κυπριακό, όπως άλλωστε είχε πάντα. Πρώτα απ' όλα γιατί το Κυπριακό είναι διεθνές πρόβλημα εισβολής και κατοχής και επιπλέον διότι το ζήτημα αυτό και οι όποιες "λύσεις" μηχανορραφούνται από -εχθρικές προς τους λαούς- δυνάμεις μπορούν να εμπλέξουν το λαό και τη νεολαία της χώρας μας σε πολύ σοβαρές και αιματηρές περιπέτειες. Άλλωστε, το "σχέδιο Ανάν", που εσείς στηρίξατε με θέρμη, δεν ήταν απαράδεκτο μόνο γιατί δεν ήταν δίκαιο, αλλά και γιατί δεν ήταν βιώσιμο και ενέπλεκε τους λαούς της Ελλάδας και της Τουρκίας σε τέτοιες επικίνδυνες καταστάσεις.

4) Από την άποψη αυτή η τοποθέτηση του ΚΚΕ δεν έχει καμία σχέση με από "καθέδρας υποδείξεις" σε κυπριακά κόμματα ή "επέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις άλλου κράτους", όπως ισχυρίζεστε. Το ΚΚΕ έτσι είχε τοποθετηθεί και για το "σχέδιο Ανάν", έτσι τοποθετείται και τώρα. Είναι, οπωσδήποτε, τελική απόφαση του κυρίαρχου κυπριακού λαού να αποφασίσει, όπως ακριβώς έκανε και με το "σχέδιο Ανάν", υψώνοντας περήφανο όχι. Το ΚΚΕ στις τοποθετήσεις του, με βαθύ αίσθημα διεθνιστικής αλληλεγγύης προς όλους τους εργαζόμενους της Κύπρου, προτάσσει το κοινό συμφέρον της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων στην Ελλάδα, στην Κύπρο, στην Τουρκία, κόντρα στα μονοπώλια και τον καπιταλισμό. Ο "τουρκικός μεγαλοϊδεατισμός", στον οποίο αναφέρεστε για να στηρίξετε πως ο αγώνας του λαού δήθεν δεν είναι ταξικός, τρέφεται ακριβώς από τον καπιταλισμό, από τα ταξικά μονοπωλιακά συμφέροντα, από την ανισόμετρη καπιταλιστική ανάπτυξη, τις ενδοϊμπεριαλιστικές συγκρούσεις.

5) Σ' ό,τι αφορά τα σχόλιά σας περί "συντηρητισμού", "περιχαράκωσης", "μη ανανέωσης" του ΚΚΕ, που δήθεν βρίσκεται "στα όρια της εξαφάνισης", και μόνο το γεγονός του χώρου τον οποίο αφιερώνετε στην εφημερίδα σας για να απαντήσετε στο Κόμμα μας, και μάλιστα με χυδαιότητες, μιλά από μόνο του για τη βαρύτητα ή όχι των τοποθετήσεων του ΚΚΕ. Ας μη σας διαφεύγει ο σημαντικός ρόλος του ΚΚΕ, η πολύμορφη πάλη του ΚΚΕ μέσα κι έξω από τη Βουλή για τα συμφέροντα των εργαζομένων, που αναγνωρίζεται σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, της Κύπρου και σε διεθνή κλίμακα. Και που, ανεξάρτητα από ιδεολογικές και πολιτικές διαφορές, αναγνωρίζουν την ορθότητα των εκτιμήσεων και προβλέψεων του ΚΚΕ. Ας μη σας διαφεύγει πως η δύναμη του ΚΚΕ, που σε δύο χρόνια θα συμπληρώσει 100 χρόνια δράσης, δεν μετριέται απλά με τις κοινοβουλευτικές έδρες, αλλά κυρίως με την ικανότητά του να αναλύει σωστά τις εξελίξεις, να παίζει πρωτοπόρο ρόλο στους λαϊκούς αγώνες, να διατηρεί ισχυρούς δεσμούς με την εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα, στην πάλη για τις σύγχρονες ανάγκες τους και με στόχο την οικοδόμηση μιας κοινωνίας χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Όλα τα παραπάνω βέβαια δεν συνάδουν με το δικό σας κριτήριο για τις πολιτικές δυνάμεις, το οποίο όμως, δυστυχώς για εσάς, έχει δοκιμαστεί στην πράξη, με αρνητικές συνέπειες για τους λαούς τόσο της Ελλάδας όσο και της Κύπρου».