Από το "Ποντίκι"

Το πακέτο μέτρων του νέου Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου ανακοινώνεται οσονούπω, παρά τις επιμέρους ενστάσεις. Υποτίθεται ότι έτσι η κυβέρνηση -και όχι η... χώρα - ανακτά τη χαμένη υπόληψη και «αξιοπιστία» της έναντι της ευρωζώνης, της Γερμανίας και των άλλων δανειστών.

Όμως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Η αγριότητα αυτού του πακέτου ξεπερνά κάθε ανάλογο προηγούμενο και προϊδεάζει για κοινωνικό... μπουρλότο. Μπορεί η κυβερνητική «τριανδρία» να δηλώνει την πίστη της στον στόχο της «παραμονής στο ευρώ» και με αυτήν να επενδύει τη βαρβαρότητα, αλλά ξέρει ότι μεταβάλλεται σε καμικάζι που θα εκραγεί, συμπαρασύροντας την κοινωνική συνοχή - και ανοχή.

Όση μετριοπάθεια κι αν θα ήθελαν να επιδείξουν, η Αριστερά και οι κοινωνικοί φορείς θα αναγκαστούν να αντιπαρατεθούν τους επόμενους μήνες με τη μνημονιακή επιδρομή, ώστε να μην εκραγεί ανεξέλεγκτα η κοινωνία.
Κι αν για τον Αντώνη Σαμαρά η επιλογή αυτή είναι... μονόδρομος και τον υποχρεώνει να ζωστεί τα εκρηκτικά μέτρα, εντύπωση προκαλούν οι «καντρίλιες» των δύο εταίρων του στη συγκυβέρνηση, Ευάγγελου Βενιζέλου και Φώτη Κουβέλη, οι οποίοι, άγνωστο γιατί, πιστεύουν ότι μπορούν να διασωθούν από το επερχόμενο κοινωνικό, πολιτικό και - ίσως.. εθνικό ναυάγιο.

Όλο πάνω και πιο πάνω

Η εικόνα του πρωθυπουργού να επιστρέφει από τας Ευρώπας περίπου... θριαμβευτής, έχοντας αλλάξει τη διάθεση των εταίρων στην ευρωζώνη και των άλλων δανειστών υπέρ της Ελλάδας και της κυβέρνησης, είναι, δυστυχώς, μια επικοινωνιακή κατασκευή, χωρίς πολιτικό περιεχόμενο.
Αυτό που στην πραγματικότητα συνέβη στην πρώτη του πρωθυπουργική περιοδεία στα κέντρα αποφάσεων -κυρίως στο Βερολίνο και πολύ λιγότερο στο Παρίσι - και στις συναντήσεις του με Μέρκελ και Ολάντ είναι ότι εισέπραξε ελάχιστα. Αν κάποιος εξαιρέσει τη διπλωματική αβρότητα, στην πραγματικότητα δεν μένει τίποτε πολιτικά... «εμπορεύσιμο».

Οι δηλώσεις περί παραμονής της Ελλάδας στο ευρώ συνοδεύθηκαν αυστηρά με τον απαράβατο όρο της εκπλήρωσης όλων των ανειλημμένων μνημονιακών υποχρεώσεων. Στη διάρκεια όμως του ταξιδιού, πριν αλλά και ύστερα απ' αυτό, ο λογαριασμός των - συμφωνημένων από την προηγούμενη συγκυβέρνηση - υποχρεώσεων, από τα 11,5 δισ. ευρώ του παλαιού Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου δημοσιονομικής προσαρμογής για τη διετία 2013-14,
♦ ανέβηκε αρχικά στα 13,5 δισ.,
♦ έφτασε ήδη τα 18 δισ.
♦ και είναι ορατή η προοπτική να ανέβει έως και τα 22,5 δισ., αν ληφθούν υπ' όψιν όλες οι προβολές των δημοσιονομικών αστοχιών και οι επιπλέον φορολογικές επιβαρύνσεις των νοικοκυριών.
Αν υπολογιστούν, μάλιστα, οι πολιτικές δυσκολίες που συνοδεύουν ακόμη και σήμερα το κλείσιμο των 11,5 δισ. ευρώ, είναι προφανές ότι η λήψη μέτρων αυτής της έκτασης θα κλυδωνίσει αγρίως την κοινωνική αντοχή και συνοχή, απειλώντας και την κυβέρνηση.

Η τρόικα εσωτερικού μέχρι σήμερα δεν εμφανίζει προβλήματα στην κορυφή της («τριανδρία»), πλην άσφαιρων πυρών με στόχους την αποφυγή ευθυνών και τον προσπορισμό των επικοινωνιακών ψίχουλων σε περίπτωση επιμήκυνσης, αλλά ήδη φαίνεται ο πανικός της σε ό,τι αφορά τον έλεγχο των κοινοβουλευτικών ομάδων της Ν.Δ., του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ, με τις πρώτες απειλές διαγραφών ήδη να διατυπώνονται.

Όλο πιο βοριά

Επιπλέον αυτών, όμως, η εκταμίευση της επόμενης δόσης του δανείου παραμένει άρρηκτα συνδεδεμένη με την έκθεση της τρόικας, η οποία, όπως έχουμε κατ' επανάληψη σημειώσει στο «Π» και στο pontiki.gr, ελλείψει αξιόπιστων εγγυήσεων πλήρους εφαρμογής των μέτρων, θα κληθεί να λάβει μια κατ' ουσίαν πολιτική απόφαση για τη βιωσιμότητα του χρέους.

Είναι γνωστό στους εμπλεκόμενους ότι η τρόικα είναι πεπεισμένη για την αναποτελεσματικότητα ή τη μειωμένη απόδοση αρκετών από τα μέτρα του Μεσοπρόθεσμου, την εξάντληση της φοροδοτικής ικανότητας των συνήθων «υποζυγίων» και την έλλειψη κρατικών δομών ικανών να φέρουν εις πέρας μια τόσο βαριά αποστολή - τόσο στη συλλογή εσόδων όσο και στην υλοποίηση των «μεταρρυθμίσεων».
Θεωρείται λοιπόν βέβαιο ότι κάποια από τα ήδη επώδυνα μέτρα θα αντικατασταθούν με πολύ χειρότερα - μια εξέλιξη την οποία ήδη παρακολουθούμε να διαγράφεται στην πορεία αναζήτησης των 11,5 δισ. ευρώ.

Ολο πιο πολλά

Τέλος, η τρόικα, που έρχεται τις επόμενες ημέρες στην Αθήνα, θα κάνει, σύμφωνα και με την Κομισιόν, αρκετές εβδομάδες να δώσει το «Οκέι» στα μέτρα και να συντάξει τη σχετική έκθεση. Προϋπόθεση για την έγκριση, μάλιστα, αναμένεται να είναι όχι μόνο η ψήφισή τους στη Βουλή, αλλά και η έναρξη της εκποίησης δημόσιας περιουσίας.

Αυτό το στοιχείο βάζει σε επιπλέον μπελάδες την κυβέρνηση, η οποία βλέπει τα χρονικά περιθώρια για μια θετική - έστω και με αμιγώς πολιτικά κριτήρια - έκθεση της τρόικας, αξιοποιήσιμη στο eurogrouρ ή στη Σύνοδο Κορυφής του Οκτωβρίου, να στενεύουν δραματικά. Αυτό σημαίνει ότι και η προεκλογική «πίεση» του Ομπάμα προς τη Μέρκελ («κρατήστε την Ελλάδα στο ευρώ μέχρι τις εκλογές μου γιανα μην πάθω κανένα καζίκι», όπως περίπου έγραψε η βρετανική εφημερίδα «Independenr») ίσως... παρακαμφθεί ευσχήμως.

Με λίγα λόγια, όσο ανεβαίνει ο λογαριασμός, όσο βαθαίνει η ύφεση, όσο προχωρεί η καταστροφή των παραγωγικών υποδομών και της αγοράς, όσο γκρεμίζονται οι δομές του κράτους, τόσο θα εντείνεται η κοινωνική οργή με την οποία ήδη βρίσκεται αντιμέτωπη η κυβέρνηση.
Δεδομένου-ότι η επιμήκυνση της εφαρμογής του Μνημονίου, του Μεσοπρόθεσμου κ.λπ. - αν δοθεί εν τέλει το φθινόπωρο - θα σημαίνει απλώς την ομολογία αποτυχίας στους βασικούς   μνημονιακούς στόχους, η παράταση αυτή δεν θα επιφέρει, όπως διατυμπανίζουν προπαγανδιστικά συγκυβέρνηση και ΜΜΕ, τον επιμερισμό του βάρους των μέτρων, αλλά την ένταση τους και την αναζήτηση συμπληρωματικών.

Επιπλέον, κάτι ακόμη είναι ξεκάθαρο - και η κυβέρνηση το έχει ήδη αποδεχθεί με την πρόσφατη διαρροή του σχεδίου της στους «Financial Times» - σε ό,τι αφορά την επιμήκυνση: το κόστος που θα προκύψει από αυτήν, υπολογισμένο με πολύ μετριοπαθείς λογαριασμούς σε άλλα 18 δισ. ευρώ, πέραν των 20 και πλέον που αναφέραμε πριν, θα το πληρώσει η Ελλάδα - δηλαδή όλοι εμείς - ποικιλοτρόπως. Είναι πολλά τα λεφτά...

Ας μην κοροϊδευόμαστε, λοιπόν. Αυτό που ο Γιούνκερ, η Μέρκελ και ο Ολάντ - παρά τη διαβάθμιση της δημόσιας αβρότητας - ανέθεσαν στη συγκυβέρνηση δεν είναι τίποτε περισσότερο από μια αποστολή πολιτικής αυτοκτονίας. Τη στέλνουν, εν είδει καμικάζι, ζωσμένη με τα εκρηκτικά αντικοινωνικά και διαλυτικά μέτρα, να... ανατιναχθεί προκειμένου να εξασφαλίσουν λίγο ακόμη χρόνο για την εξεύρεση νέου μοντέλου αντιμετώπισης της κρίσης του ευρώ.